Απαξιωτικά σχόλια της συγγραφέως Sue Grafton για όσους συναδέλφους της επιλέγουν να δουλεύουν χωρίς την υποστήριξη εκδοτικού οίκου, πυροδότησαν μια ολόκληρη συζήτηση και αντιπαράθεση στο χώρο του βιβλίου.
«Πολύ οκνηροί για σκληρύ δουλειά» είναι, σύμφωνα με την Αμερικανίδα συγγραφέα αστυνομικών μυθιστορημάτων οι «ανεξάρτητοι» συνάδελφοί της, που επιλέγουν να εκδίδουν τα έργα τους με αυτοχρηματοδότηση.
Η δήλωση έγινε στον τοπικό τύπο του Louisville, ιδιαίτερης πατρίδας της Grafton, ωστόσο ο απόηχός της έφτασε πολύ μακριά. «Είναι σα να παραδέχεσαι ότι δεν έχεις τα φόντα για να το κάνεις σωστά», σημείωσε η Grafton, παρομοιάζοντας τους αυτοχρηματοδοτούμενους συγγραφείς με μαθητή του πιάνου, ο οποίος, αφού αφομοιώσει τα 5 μαθήματα για αρχάριους, αναρωτιέται αν είναι έτοιμος για το Μέγαρο Μουσικής.
Σύμφωνα με την Αμερικανίδα δημιουργό, η απόρριψη από έναν εκδοτικό οίκο, τα μαθήματα που σου δίνει, η προσπάθεια για την επιτυχία είναι αναντικατάστατα για τη δημιουργία αυθεντικού και ποιοτικού συγγραφικού ύφους.
Από την πλευρά του, ο Adam Croft, Βρετανός ανεξάρτητος συγγραφέας ιστοριών τρόμου, που ισχυρίζεται ότι την περασμένη χρονιά άγγιξε σε πωλήσεις τα 250.000 αντίτυπα, χαρακτήρισε τη θέση της Grafton «εξοργιστική». «Πρόκειται για την απόλυτη αντιστροφή της αλήθειας», σημείωσε ο Croft, προσθέτοντας ότι ανεξάρτητη έκδοση σημαίνει την ανάληψη της ευθύνης για την εύρεση διορθωτή, επιμελητή, σχεδιαστή εξωφύλλου, της ευθύνης για το μάρκετινγκ και την εμπορική κίνηση του έργου. Αντιθέτως, σύμφωνα με τον Croft, η ύπαρξη εκδότη σε αφήνει μονάχα με την υποχρέωση να γράψεις ένα στοιχειωδώς αποδεκτό βιβλίο και να περιμένεις ο εκδοτικός σου οίκος να το προωθήσει.
Σε ό,τι αφορά πάντως το ζήτημα των δικαιωμάτων και του ποσοστού επί των κερδών που φτάνουν στα χέρια του δημιουργού, η διαφορά είναι πραγματικά χαοτική. Οι ανεξάρτητοι λαμβάνουν κατά μέσο όρο το 70% των δικαιωμάτων, ενώ οι συγγραφείς που είναι συμβεβλημένοι με οίκους λαμβάνουν συνήθως περίπου το 15%.
Η ανεξάρτητη θεατρική και λογοτεχνική συγγραφέας Catherine Czerkawska χαρακτήρισε, από την πλευρά της, τα σχόλια της Grafton «μια βαθιά και ερασιτεχνικού τύπου άγνοια των αλλαγών που έχουν επισυμβεί στη “βιομηχανία” στην οποία η ίδια η Grafton ισχυρίζεται ότι δουλεύει».
Η πρόσφατα δημιουργηθείσα «Συμμαχία των Ανεξάρτητων Συγγραφέων», εκφράζει την ίδια άποψη. «Πιθανότατα μια μειοψηφία αυτοχρηματοδοτούμενων να ταιριάζει με την περιγραφή της Grafton, ωστόσο η πλειοψηφία των συγγραφέων επιλέγει πια τον ανεξάρτητο δρόμο προς τους αναγνώστες για λόγους καλλιτεχνικής ελευθερίας, αλλά και οικονομικού συμφέροντος», υπογραμμίζει η «Συμμαχία».
Η Orna Ross, από τα ιδρυτικά μέλη και με πολύχρονο εμπειρία εκδόσεων και μέσω εκδοτικών οίκων, τονίζει πως ένας από τους λόγους της δημιουργίας αυτής της ένωσης, είναι ακριβώς και ο έλεγχος της ποιότητας στο χώρο των ανεξάρτητων εκδόσεων. «Προκρίνουμε τη μετριοπάθεια, τη σκληρή δουλειά, τη λεπτότητα στο ύφος, τη δημιουργική ανάπτυξη – από εκεί και πέρα, αξιόλογα ή λιγότερο αξιόλογα έργα υπάρχουν και στις κλασσικές και στις ανεξάρτητες εκδόσεις».
Αρνητικά σχόλια για τους «ανεξάρτητους» είχαν κάνει πρόσφατα, από την άλλη όχθη του Ατλαντικού, τόσο η συγγραφέας φαντασίας Jodi Picoult, όσο και ο βραβευμένος με βραβείο Pulitzer, Richard Russo. Μετά το θόρυβο που δημιουργήθηκε, πάντως, η Grafton αναγκάστηκε να ανακαλέσει, δηλώνοντας ότι δεν ήταν εξοικειωμένη με τα νέα δεδομένα και ότι δεν είχε καμία πρόθεση να θίξει την καλλιτεχνική και επαγγελματική υπόσταση των ανεξάρτητων συγγραφέων…